06 jun René Tosari in Sranan Art Xposed
De nieuwe Sranan Art Xposed (SAX) is uit. Hierin bevindt zich een artikel over mijn vader, René Tosari. Het was de eerste keer dat ik mijn vader interviewde en de eerste keer dat ik zo een stuk over hem schreef. Enjoy!
Work in progress – René Tosari
Eind 2008 kreeg René Tosari de opdracht de vloer van het Bijlmer Parktheater in Amsterdam Zuidoost te ontwerpen. Voorwaarde was dat de diversiteit van de bevolking van Amsterdam Zuidoost werd meegenomen in het ontwerp. Het was door deze opdracht dat Tosari een nieuwe weg insloeg met zijn schilderkunst. Voor de opdracht zocht hij zijn inspiratie in een encyclopedie van tekens en symbolen uit de Oudheid. Het gebruik van deze symbolen bracht hem terug naar de bron: naar de roots waar hij vandaan kwam. Het inspireerde hem zodanig dat hij de symbolen in enkele van zijn schilderijen aanbracht en deze in 2010 exposeerde in de nieuwe expositieruimte in Paramaribo, De Hal. De expositie droeg de naam Dicht bij de oorsprong.
Meer van betekenis was het feit dat hij de werken maakte in zijn ouderlijk huis in Suriname.
Vier jaar na de opdracht van het Bijlmer Parktheater is Tosari meer dan ooit bezig met zijn roots. Het feit dat hij in 2013 vijfenzestig wordt en van plan is zich weer voorgoed in Suriname te vestigen, heeft daar uiteraard ook mee te maken. Dit gegeven is nu nog zichtbaarder in zijn nieuwe werken. Als ik in zijn atelier kom, krijg ik vier schilderijen te zien waarmee Tosari nog volop bezig is. Weer weet hij me te verrassen met de wendingen die hij maakt met zijn schilderijen. Opvallend zijn de portretten: een zelfportret en een portret van de vorig jaar overleden Britse zangeres Amy Winehouse. In zijn gehele oeuvre heeft Tosari niet veel portretten op zijn naam staan. De enkelen die hij maakte, waren in opdracht of het betrof portretten van zijn kinderen.
Het schilderen van het portret van Winehouse gebeurde na het horen van de tragische dood van een ander icoon van de moderne tijd, Whitney Houston. Het ging Tosari met name om de worsteling die elke artiest van binnen voelt bij het niet kunnen creëren. Het is deze worsteling die hem persoonlijk raakte doordat het heel herkenbaar voor hem was. Bij het open slaan van een krant kwam Tosari een portret van Amy Winehouse tegen. Gegrepen door haar verhaal besloot hij de zangeres vast te leggen. Met houtskool heeft hij Winehouse groot weergegeven midden in wat een wolkenpartij lijkt. Op de voorgrond staat haar naam achterstevoren gespeld gevolgd door ‘Jazz’.
Op een heel andere wijze gemaakt en in zijn herkenbare handschrift, is zijn zelfportret. Op een donkergroen vlak heeft Tosari zichzelf verbeeld. Met zijn rechterhand voor zijn mond en zijn bril in zijn linker kijkt hij bedenkelijk voor zich uit. Vlak boven zijn hoofd bevindt zich een fel groen vlak. Dit licht in donkergroene duisternis staat voor de inspiratie die hij kreeg op het moment dat hij zichzelf portretteerde. Hij besloot namelijk echt terug te gaan naar de oorsprong; naar de zijne. Tosari ging op zoek naar foto’s van zijn jeugd en besloot deze weer te geven op een ander doek. We zien hem als baby op schoot bij zijn opa en als kleine jongen achter bij iemand op de fiets. De achtergrond is in verschillende groene vlakken verdeeld en wacht nog op wat komen gaat.
Toch heeft Tosari niet helemaal afstand genomen van de geëngageerde schilderijen waar hij ook bekend om is. Een ander schilderij dat hij op een schildersezel plaatst, is een close- up van een verrekijker vastgehouden door twee handen en waartussen men nog net een deel van een gezicht kan waarnemen. Belangrijker lijkt wat zich in de lenzen van de verrekijker afspeelt. Vluchtelingen met huis en raad op zoek naar een betere toekomst voor zichzelf. Hoewel dit doek een actueel onderwerp met zich meedraagt, is het ook weer een stuk van zichzelf dat Tosari weergeeft. Sinds hij zich kan herinneren is hij onderweg. Niet op de vlucht, zoals de mensen die hij schildert, maar in beweging. Als kind verhuisde hij meermaals van het platteland naar de stad. Als student van Suriname naar Nederland en terug. Als volwassen man, met en zonder zijn gezin, van Suriname naar Nederland. Als kunstenaar pendelt hij voortdurend tussen deze twee landen. Tosari is voortdurend in beweging.
De vier schilderijen die hij me toonde, lijken een proces weer te geven. Tosari is op zoek naar zichzelf. Dit doet hij door zijn leven op doek neer te zetten. Momenteel is hij nog druk bezig met het voltooien van zijn schilderijen. De zoektocht naar zijn roots is nog niet voorbij. Work in progress!
Geen reactie's