Herkenning en erkenning

Grafiek: Each of them © René Tosari

Herkenning en erkenning

Als kind wist ik niet beter dan dat mijn vader kunstenaar was. Ik herinner me dat hij veel weg was, voortdurend bezig met zijn werk. In Suriname kenden de meeste mensen hem. Zelfs op school wist de juf dat mijn vader kunstenaar was en sprak ze haar verbazing uit over het feit dat ik zijn creatieve talent absoluut niet deelde. Waarop ik als zevenjarig meisje zei dat mijn vader inderdaad de kunstenaar was en niet ik. Je hoefde maar te zeggen dat je Tosari heette en men kon je al in het juiste hokje plaatsen.

 

Grafiek: Each of them © René TosariJe reed de stad door en zag grote billboards van zijn hand. Natuurlijk wist ik dat het bijzonder was, hij ontwierp eigenhandig het huis waar we opgroeiden en hielp ook mee met de bouw ervan. Het was een opvallend huis, waarvan de buitenwanden grotendeels door riet waren vervaardigd en tegels met zijn ontwerpen de keuken sierden. Boven woonden wij, beneden was zijn atelier. Ik kan me de grote etspers nog herinneren. Hij wees me dan hoe hij op een metalen plaat een ontwerp maakte, deze voorzag van inkt, papier erop legde en vervolgens aan de grote, zware wiel draaide. Als de rol over de gehele plaat was, pakte hij het papier langzaam op en liet hij me een verse ets zien, in spiegelbeeld van de plaat.. wonderlijk vond ik dat.

 

Schildersezels in de hoek met een onvoltooid werk erop. Een boekenkast vol met kunst en filosofische boeken. En papa in zijn werkkleding vol met verf. Collega- kunstenaars die voortdurend langs kwamen. Exposities die werden geopend en veel mensen die daarop afkwamen. Ja, ik wist wel dat mijn vader een belangrijk man was.

 

René Tosari aan het tekenen

Als klein meisje en als tiener heb ik me echter nooit bezig gehouden met kunst. Ik hield zielsveel van lezen en zingen en wou eigenlijk lerares worden (had zelfs een onzichtbare klas waar ik elke middag bij het schoolbord voor stond). Toen men mij als tiener vroeg welke studie ik na de HAVO wou doen, zei ik dat ik naar de HEAO wou. Maar eigenlijk alleen maar omdat iedereen die ik kende dat ook deed. De HEAO was dramatisch, dus besloot ik mijn bijbaantje bij de Appie tot full- time baan te dopen. Mijn vader vond het verschrikkelijk, maar hij had geen keus. Ik moest mijn eigen weg volgen.

 

Het was pas een aantal jaar later toen ik op aanraden van mijn nicht een biografie van Frida Kahlo las dat ik het zeker wist. Ik wou kunstgeschiedenis studeren. Weten waarom kunstenaars werken maken. Weten wat hun inspiratie is, wat hun motivatie. Het was een goede beslissing, want ik heb de studie met heel veel liefde weten af te ronden.

 

Toch heeft mijn vader me gedurende mijn studietijd richting de Surinaamse beeldende kunst proberen te sturen. Maar ook hierin moest ik mijn eigen weg volgen. Ik studeerde namelijk niet af in moderne kunst zoals hij hoopte, maar in Hollandse prentkunst van de 16de tot de 19de eeuw. Na mijn afstuderen kreeg ik via hem mijn baan bij de SBK, waar ik nu nog steeds werk. Het was ook door hem en zijn naam dat contacten leggen binnen de Surinaamse kunstwereld makkelijker werd voor mij dan wanneer ik een andere naam zou hebben.

 

Sinds ongeveer vier jaar schrijf ik over Surinaamse kunst en leer telkens meer en meer. Maar het mooiste is dat ik sinds kort, met een geweldig team mensen, een boek aan het schrijven ben. Een boek over mijn vader. Over hem als kunstenaar en over zijn werken. Ik lees stapels krantenknipsels die hij gedurende de jaren verzameld heeft: kunstkritieken, zeldzame kunsthistorische artikelen, interviews van hem. Ontzettend bijzonder. Het is herkenning en erkenning. Hoe gek het ook klinkt, ik kom er nu pas achter wat hij al die tijd aan het doen was toen ik als klein meisje door zijn atelier rende om voor de “klas” te staan. En ik verdiep me nu echt in alle dingen die hij me ooit met veel enthousiasme vertelde. Gedurende al die projecten en werken die hij maakte en exposities die hij had, was ik er wel, maar nooit zo bewust. Maar goed, ik moest mijn eigen weg volgen. De cirkel is echter bijna rond: volgend jaar, bij het voltooien van zijn boek.

 

 

Geen reactie's

Geef een reactie